Tần Thủy Hoàng
hoàng đế đầu tiên của nhà Tần
Tần Thủy Hoàng (tiếng Trung: 秦始皇, 18 tháng 2 năm 259 TCN – 11 tháng 7 năm 210 TCN) tên Doanh Chính (嬴政) là vị vua thứ 36 nước Tần, đồng thời là Hoàng đế đầu tiên thống nhất Trung Hoa. Tuy bị coi là bạo chúa nhưng Tần Thủy Hoàng là người đã đánh dấu sự khởi đầu của đế quốc phong kiến tập quyền Trung Hoa kéo dài mãi đến khi nhà Thanh sụp đổ năm 1912.
Câu nói của Tần Thủy Hoàng
sửa- ~, chép trong 賈誼 (Sử ký) của Tư Mã Thiên, 卷六 秦始皇本紀 第六 (Tần Thủy Hoàng bản kỷ)
- 天下共苦戰鬬不休，以有侯王。賴宗廟，天下初定，又復立國，是樹兵也，而求其寧息，豈不難哉！廷尉議是。
- Thiên hạ cùng đánh đá khổ sở không ngừng là vì có các vương hầu. Nay cậy vào tông miếu, thiên hạ vừa yên, lại dựng lại các nước là gây ra binh đao vậy. Lúc ấy mong được nghỉ ngơi, há chẳng khó sao! Đình úy nói phải.[1]
- Thiên hạ đều khổ vì việc chinh chiến liên miên, đó là do có hầu có vương mà ra. Nay nhờ tôn miếu, thiên hạ vừa mới được bình định mà lại lập các nước lên thì cũng như là tự gây ra binh đao mà muốn được thái bình nghỉ ngơi, chẳng phải là khó lắm sao? Điều của đình úy nói là đúng.[2]
- Thiên hạ cùng đánh đá khổ sở không ngừng là vì có các vương hầu. Nay cậy vào tông miếu, thiên hạ vừa yên, lại dựng lại các nước là gây ra binh đao vậy. Lúc ấy mong được nghỉ ngơi, há chẳng khó sao! Đình úy nói phải.[1]
- 天下共苦戰鬬不休，以有侯王。賴宗廟，天下初定，又復立國，是樹兵也，而求其寧息，豈不難哉！廷尉議是。
Câu nói về Tần Thủy Hoàng
sửa- 28/6/1933, Lỗ Tấn, 華德焚書異同論 (Hoa và Đức đều đốt sách mà có khác nhau) Phan Khôi dịch
- 不錯，秦始皇燒過書，燒書是為了統一思想。但他沒有燒掉農書和醫書；他收羅許多別國的「客卿」，並不專重「秦的思想」，倒是博采各種的思想的。
- Phải, Tần Thủy Hoàng từng đốt sách, đốt sách để mà thống nhất tư tưởng. Nhưng ông không đốt những sách về nông học và y học ; ông thu dùng nhiều "khách khanh" các nước khác, cũng không chuyên trọng "tư tưởng của Tần", mà là lượm lặt đủ các thứ tư tưởng.
- 不錯，秦始皇燒過書，燒書是為了統一思想。但他沒有燒掉農書和醫書；他收羅許多別國的「客卿」，並不專重「秦的思想」，倒是博采各種的思想的。
Xem thêm
sửaTham khảo
sửa- ^ Nhữ Thành dịch. “Sử kí -Tần Thủy Hoàng bản kỉ”.
- ^ Tư Mã Thiên. Sử ký. p. 26.
Liên kết ngoài
sửa
Bài viết bách khoa Tần Thủy Hoàng tại Wikipedia
