Platon

Platon (tiếng Hy Lạp: Πλάτων, Platōn, "Vai Rộng") (428/427 hay 424/423 - 348/347 TCN) là nhà triết học Athen trong thời kỳ Cổ điển ở Hy Lạp cổ đại, người sáng lập trường phái tư tưởng mang tên mình và Học viện Akademia là cơ sở giáo dục đại học đầu tiên ở thế giới phương Tây.

Tượng Platon tại Bảo tàng Berlin

Danh ngôn của Platon

• ~380 TCN, Πολιτεία (Cộng hòa) 377a

  Οὐκοῦν οἶσθ’ ὅτι ἀρχὴ παντὸς ἔργου μέγιστον

  bước đầu tiến trình luôn luôn can hệ

• ~385–370 TCN, Συμπόσιο (Yến hội), 175d

  Εὖ ἂν ἔχοι, φάναι, ὦ Ἀγάθων, εἰ τοιοῦτον εἴη ἡ σοφία ὥστ᾽ ἐκ τοῦ πληρεστέρου εἰς τὸ κενώτερον ῥεῖν ἡμῶν, ἐὰν ἁπτώμεθα ἀλλήλων, ὥσπερ τὸ ἐν ταῖς κύλιξιν ὕδωρ τὸ διὰ τοῦ ἐρίου ῥέον ἐκ τῆς πληρεστέρας εἰς τὴν κενωτέραν

  quả thực bất ngờ nếu kiến thức là thứ theo lẽ tự nhiên chảy từ chỗ đầy xuống chỗ vơi, có thể truyền từ người hiểu biết sang người kém hiểu biết hơn khi chúng ta tiếp xúc với nhau, như nước qua sợi len tuôn từ ly đầy xuống ly cạn.

• ~370 TCN, Φαίδρος (Phaedrus) 245b–c

  ἡμῖν δὲ ἀποδεικτέον αὖ τοὐναντίον, ὡς ἐπ᾽ εὐτυχίᾳ τῇ μεγίστῃ παρὰ θεῶν ἡ τοιαύτη μανία δίδοται· ἡ δὲ δὴ ἀπόδειξις ἔσται δεινοῖς μὲν ἄπιστος, σοφοῖς δὲ πιστή.

  Điên rồ đó sẽ là chứng cớ thuyết phục người đầu óc uyên thâm, song không thuyết phục nổi người tinh thần quyết liệt.

Câu nói về Platon

Tranh vẽ Platon của Cunego năm 1783

• 1664, Isaac Newton, Quaestiones quaedam philosophicae (Một số câu hỏi triết học)

  Amicus Plato, amicus Aristoteles, magis amica veritas.

  Platon là bạn tôi, Aristoteles là bạn tôi, nhưng người bạn lớn nhất là chân lý.