Karl Marx
nhà triết học, kinh tế học, sử học và lãnh tụ cách mạng cộng sản người Đức
Karl Marx (1818-1883; Các Mác trong tiếng Việt)
Tư tưởng chung
sửa- "Vô sản tất cả các nước, đoàn kết lại!"
- "Thời gian không bao giờ trở lại, để thời gian trôi đi một cách trỗng rỗng là một cách tự sát từ từ.Suy cho cùng toàn bộ nền kinh tế là ở sự tiết kiệm thời gian."
- "Mọi người đều thừa nhận rằng lợi tức trả cho nhà tư bản, dù là dưới hình thức tô, lợi tức cho vay chính là những tên gọi khác nhau của cùng một bản chất “lợi tức” bóc lột đã nói đến hay lợi nhuận doanh nghiệp, đều được trả bằng lao động của kẻ khác.
- "Giai cấp vô sản và sự giàu có là những mặt đối lập. Là những đối lập, hai mặt đó cấu thành một chỉnh thể thống nhất nào đó. Cả hai đều do thế giới tư hữu sản sinh ra. Toàn bộ vấn đề là tìm hiểu xem mỗi yếu tối trong hai yếu tố ấy chiếm một địa vị nhất định nào tronh khuôn khổ đối kháng. Chỉ tuyên bố đó là hai mặt của một chính thể thống nhất thì chưa đủ.Chế độ tư hữu, với tư cách là chế độ tư hữu, với tình cách là sự giàu có, bắt buộc phải duy trì sự tồn tại của bản thân nó, và do đó, duy trì cả sự tồn tại của cái đối lập với nó, giai cấp vô sản. Đó là mặt khẳng định của sự đối kháng, là chế độ tư hữu tự lấy làm thoả mãn.Ngược lại, giai cấo vô sản, với tư cách là giai cấp vô sản, buộc phải thủ tiêu bản thân mình, và do đó cũng thủ tiêu luôn mặt đối lập với nó, mặt đối lập đã chế ước nó, là mặt đối lập của sự đối kháng, là sự bất an bên trong bản thân sự đối kháng, là chế độ tư hữu bị xoá bỏ và đang tự xoá bỏ." (Karl Marx và F.Engels: Gia đình thần thánh)
- "Tín dụng công cộng là tín điều tư bản...Công trái tác động thành một trong những đòn bẩy mạnh nhất cuả tích luỹ nguyên thuỷ.... là làm cho tiền bạc không sản xuất thành tiền bạc có năng lực tái sản xuất, và do đó chuyển hoá tiền bạc thành tư bản, nhưng tiền bạc không vì thế mà phải chịu những sự nguy hiểm và rắc rối không tránh khỏi như khi được dùng vào công nghiệp hay ngay cả như khi được đem cho tư nhân vay lãi nữa." (Karl Marx và F.Engels: Gia đình thần thánh)
Tuyên ngôn của Đảng cộng sản
sửa- "Lịch sử tất cả các xã hội tồn tại từ trước đến ngày nay chỉ là lịch sử đấu tranh giai cấp."
- "Giai cấp tư sản tước hết hào quang thần thánh của tất cả những hoạt động xưa nay vẫn được trọng vọng và tôn sùng. Bác sĩ, luật gia, tu sĩ, bác học đều bị giai cấp tư sản biến thành những người làm thuê được trả lương của nó."
- "Giai cấp tư sản đã xé toang tấm màn tình cảm bao phủ những quan hệ gia đình và làm cho những quan hệ ấy chỉ còn là quan hệ tiền nong đơn thuần."
- "Giai cấp tư sản đã cho thấy rằng biểu hiện tàn bạo của vũ lực trong thời trung cổ biểu hiện mà phe phản động hết sức ca ngợi, đã được bổ sung một cách tự nhiên bằng thói chây lười và bất động như thế nào. Chính giai cấp tư sản là giai cấp đầu tiên đã cho chúng ta thấy hoạt động của loài người có khả năng làm được những gì. Nó đã tạo ra những kỳ quan khác hẳn những kim tự tháp Ai-cập, những cầu dẫn ở nước La-mã, những nhà thờ kiểu Gô-tích; nó đã tiến hành những cuộc viễn chinh khác hẳn những cuộc di cư của các dân tộc và những cuộc chiến tranh thập tự."
- "Vì luôn luôn bị thúc đẩy bởi nhu cầu về những nơi tiêu thụ sản phẩm, giai cấp tư sản xâm lấn khắp toàn cầu. Nó phải xâm nhập vào khắp nơi, trụ lại ở khắp nơi và thiết lập những mối liên hệ ở khắp nơi."
- "Giai cấp tư sản, trong quá trình thống trị giai cấp chưa đầy một thế kỷ, đã tạo ra những lực lượng sản xuất nhiều hơn và đồ sộ hơn lực lượng sản xuất của tất cả các thế hệ trước kia gộp lại."
- "Những vũ khí mà giai cấp tư sản đã dùng để đánh đổ chế độ phong kiến thì ngày nay quay lạị đập vào ngay chính giai cấp tư sản.
Những giai cấp tư sản không những đã rèn những vũ khí đã giết mình; nó còn tạo ra những người sử dụng vũ khí ấy chống lại nó, đó là những công nhân hiện đại, những người vô sản."
- "Giai cấp vô sản trải qua nhiều giai đoạn phát triển khác nhau. Cuộc đấu tranh của họ chống giai cấp tư sản bắt đầu ngay từ lúc họ mới ra đời."
- "Tất cả những phong trào lịch sử, từ trước tới nay, đều là do thiểu số thực hiện, hoặc đều mưu cầu lợi ích cho thiểu số. Phong trào vô sản là phong trào độc lập của khối đại đa số, mưu cầu lợi ích cho khối đại đa số. Giai cấp vô sản, tầng lớp ở bên dưới nhất của xã hội hiện tại, không thể vùng dậy, vươn mình lên nếu không làm nổ tung toàn bộ cái thượng tầng kiến trúc bao gồm những tầng lớp cấu thành xã hội"
- "Cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản, dù về mặt nội dung, không phải là một cuộc đấu tranh dân tộc, nhưng lúc đầu lại mang hình thức đấu tranh dân tộc. Đương nhiên là trước hết, giai cấp vô sản mỗi nước phải thanh toán xong giai cấp tư sản nước mình đã."
- "Vậy tư bản không phải là một lực lượng cá nhân, nó là một lực lượng xã hội."
- "Trong xã hội tư sản, lao động sống chỉ là một phương tiện để tăng thêm lao động tích luỹ. Trong xã hội cộng sản, lao động tích luỹ chỉ là một phương tiện để mở rộng, làm phong phú hoặc làm giảm nhẹ cho quá trình sống của những người lao động."
- "Như vậy, trong xã hội tư sản, quá khứ chi phối hiện tại; còn trong xã hội cộng sản thì chính hiện tại chi phối quá khứ. Trong xã hội tư sản, tư bản có tính độc lập và cá tính, còn cá nhân người lao động lại mất tính độc lập và cá tính."
- "Cái văn hoá mà người tư sản than tiếc là bị tiêu diệt đi đó, thì đối với đại đa số, chỉ là việc biến họ thành vật phụ thuộc vào máy móc mà thôi."
- "Lịch sử tư tưởng chứng minh cái gì, nếu không phải là chứng minh rằng sản xuất tinh thần cũng biến đổi theo sản xuất vật chất? Những tư tưởng thống trị của một thời đại bao giờ cũng chỉ là những tư tưởng của giai cấp thống trị."
- "Giai cấp vô sản sẽ dùng sự thống trị chính trị của mình để từng bước một đoạt lấy toàn bộ tư bản trong tay giai cấp tư sản, để tập trung tất cả những công cụ sản xuất vào trong tay nhà nước, tức là trong tay giai cấp vô sản đã được tổ chức thành giai cấp thống trị, và để tăng thật nhanh số lượng những lực lượng sản xuất."