Gottfried Leibniz (1 tháng 7 (21 tháng 6 Lịch cũ) năm 1646 – 14 tháng 11 năm 1716) là nhà bác học người Đức với các tác phẩm chủ yếu viết bằng tiếng Latin và tiếng Pháp. Ông chiếm vị trí quan trọng ngang nhau trong cả lịch sử triết học và lịch sử toán học. Ông khám phá ra vi tích phân độc lập với Isaac Newton và ký hiệu của ông được sử dụng rộng rãi từ đó. Ông cũng khám phá ra hệ thống số nhị phân, nền tảng của hầu hết các cấu trúc máy tính hiện đại. Trong triết học, ông được nhớ đến nhiều nhất với chủ nghĩa lạc quan, kết luận của ông về vũ trụ của chúng ta trong một nghĩa giới hạn là một vũ trụ tốt nhất mà Thiên Chúa có thể tạo ra. Cùng với René Descartes và Baruch Spinoza, Leibniz là một trong ba nhà lý luận nổi tiếng thế kỉ 17. Leibniz cũng có nhiều đóng góp lớn vào vật lý và kỹ thuật, và dự đoán những khái niệm sau này nổi lên trong sinh học, y học, địa chất, lý thuyết xác suất, tâm lý học, ngôn ngữ học và công nghệ thông tin. Ông cũng viết về chính trị, luật, đạo đức học, thần học, lịch sử và ngữ văn, đôi khi làm cả vài câu thơ.

Leibniz khoảng năm 1700

Danh ngôn của Leibniz

sửa
  • 1673, Confessio philosophi
    TH. Amare autem?
    PH. Felicitate alterius delectari.
    Thần học gia: Thế yêu là gì?
    Triết gia: Là sung sướng trước hạnh phúc người khác.
    Phiên bản phổ biến: Yêu là khi thấy sung sướng trước hạnh phúc của người khác.[1]
  • 1688-1690, Discours touchant la méthode de la certitude et l’art d’inventer, tr. 181
    Il y a jusque dans les exercices des enfans ce qui pourroit arrester le plus grand Mathematicien
    Thậm chí ngay cả trong trò chơi của con trẻ cũng có những điều khiến nhà toán học vĩ đại nhất phải quan tâm.[2]

Câu nói về Leibniz

sửa
  • 2001, Isaac Newton, Principia, Book II. Prop.7
    In letters which went between me and that most excellent geometer. G.G. Leibniz, ten years ago, when I signified that I was in the knowledge of a method of determining maxima and minima, of drawing tangents, and the like, and when I concealed it in transposed letters involving this sentence (Data æquatione, etc., above cited) that most distinguished man wrote back that he had also fallen upon a method of the same kind, and communicated his method, which hardly differed from mine, except in his forms of words and symbols.
    Trong những bức thư giữa tôi và nhà hình học xuất sắc nhất đó. G.G. Leibniz, mười năm trước, khi tôi bày tỏ kiến thức về phương pháp xác định cực đại và cực tiểu, vẽ các tiếp tuyến, v.v. và khám phá trong những thư từ trao đổi (Data æquatione, v.v., được trích dẫn ở trên) rằng con người tuyệt vời nhất này đã đáp lại rằng cũng đã sử dụng phương pháp như thế và diễn đạt, phương pháp này hầu như không khác với phương pháp của tôi, ngoại trừ ở hình thức từ ngữ và ký hiệu.

Xem thêm

sửa

Tham khảo

sửa
  1. ^ “Danh ngôn về Tình yêu - Gottfried Wilhelm Leibniz”. Từ điển Danh ngôn. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2024.
  2. ^ “Danh ngôn về Toán học - Gottfried Wilhelm Leibniz”. Từ điển Danh ngôn. Truy cập ngày 28 tháng 2 năm 2024.

Liên kết ngoài

sửa